Op 1 juli 2023 is de Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid (UPV) textiel van kracht geworden. Deze regelgeving is van toepassing op importeurs, fabrikanten en buitenlandse aanbieders van kleding en huishoudtextiel. Recentelijk heeft de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat besloten om schoenen toe te voegen aan de UPV-textiel, wat naar verwachting per 1 januari 2026 van kracht zal worden. Dit besluit biedt nieuwe kansen voor textielservicebedrijven, waaronder stomerijen en wasserijen.Doel van het onderzoek Het Technologisch Kenniscentrum Textielverzorging (TKT) heeft een onderzoek uitgevoerd om inzicht te krijgen in de huidige schoenen-activiteiten binnen de textielservicebranche en om de mogelijke voordelen van de toevoeging van schoenen aan de UPV-textiel te verkennen. Dit artikel bespreekt de bevindingen van het onderzoek en benadrukt de voordelen voor stomerijen en wasserijen.Wet- en regelgeving De UPV-textiel richt zich primair op de afvalfase van textielproducten. Producenten en importeurs zijn verantwoordelijk voor het afvalbeheer van de producten die zij op de markt brengen. Het doel is om meer en beter afgedankte textielproducten in te zamelen, te hergebruiken en te recyclen. Met de toevoeging van schoenen aan de UPV-textiel zullen vergelijkbare regels gelden voor schoenen, wat logisch is gezien de overeenkomsten tussen schoenen en textiel.Verkennend onderzoek van Rebel & Tauw Het besluit om schoenen toe te voegen aan de UPV-textiel is mede gebaseerd op een verkennend onderzoek uitgevoerd door Rebel & Tauw. Dit onderzoek richtte zich op de schoenketen, de milieu-impact en mogelijke beleidsmaatregelen voor circulariteit. Enkele belangrijke bevindingen zijn:  Wereldwijd worden jaarlijks ongeveer 22 miljard paar schoenen geproduceerd, waarvan 70 miljoen paar in Nederland. De gemiddelde levensduur van schoenen varieert sterk, met werkschoenen, sportschoenen en sneakers die gemiddeld één jaar meegaan. Ongeveer 10% van alle nieuw geproduceerde schoenen wordt ongedragen vernietigd, wat een aanzienlijke milieu-impact heeft. De gemiddelde CO2-impact van een paar schoenen ligt tussen de 7 en 11 kg CO2-eq, waarbij 70-90% van de totale milieu-impact plaatsvindt tijdens de productiefase. Deze bevindingen onderstrepen de noodzaak van maatregelen om de levensduur van schoenen te verlengen en de recycling te bevorderen. Als schoenen tussentijds worden schoongemaakt, gerepareerd en worden voorzien van een nieuwe zool, zijn ze wel populair als herbruikbaar item. De Branchevereniging Kringloopwinkels Nederland geeft aan dat er in kringloopwinkels een grote vraag is naar herdraagbare schoenen. Deze vraag kan op dit moment niet worden voldaan, kringloopwinkels hebben zelfs vaak een tekort. En dat terwijl het huidige hergebruik beperkt is. In 2023 werd 2,5% van de in Nederland afgedankte schoenen hergebruikt in Nederland en Europa. Een doelstelling van 5% voor 2025 en 10% voor 2030 wordt volgens het rapport als ‘realistisch en prikkelend’ beschouwd. Huidige schoenen-activiteiten Uit de enquête onder de leden van FTN (wasserijen) en NETEX (stomerijen) blijkt dat een aantal textielservicebedrijven al actief is in de schoenenmarkt. Deze bedrijven onderhouden voornamelijk functionele schoenen zoals veiligheidsschoenen, sportschoenen en sneakers. Naast wassen en reinigen bieden zij vaak aanvullende diensten aan, zoals het vervangen van veters en inlegzooltjes en het verven van schoenen.Uitkomsten van de enquête De enquête, verstuurd naar 227 contactpersonen, leverde 21 reacties op (9,2% respons). Enkele belangrijke uitkomsten zijn: 23,8% van de respondenten gaf aan schoenen te wassen/reinigen, voornamelijk sneakers, sportschoenen, veiligheidsschoenen en leren schoenen. 76,2% van de respondenten heeft geen schoenen-activiteiten, vaak vanwege een gebrek aan vraag of geschikte apparatuur. Bijna de helft van de stomerijen verricht schoenen-activiteiten, terwijl dit bij minder dan 10% van de wasserijen het geval is. De werkzaamheden die aan de schoenen worden uitgevoerd zijn allemaal te plaatsen binnen de categorieën wassen/reinigen, vervangen veters en inlegzooltjes, verven en reparaties. Er zijn geen andere levensduurverlengde activiteiten met schoenen bekend. Belangrijk is om in de uitkomsten van het onderzoek onderscheid te maken tussen stomerijen en wasserijen. Bijna de helft (45%) van de stomerijen verricht schoenen-activiteiten. Het betreft geen grote volumes, maar blijkbaar is het interessant genoeg. De klantenkring betreft particulieren. Er zijn minder wasserijen actief met schoenen, minder dan 10%. Maar er is hier wel sprake van substantiële volumes. De klanten zijn bedrijven. Deze resultaten tonen aan dat er al enige activiteit is binnen de schoenenmarkt, maar dat er ook veel potentieel onbenut blijft.Kansen voor textielservicebedrijven De toevoeging van schoenen aan de UPV-textiel biedt diverse kansen voor textielservicebedrijven: Verlenging van de levensduur: Door schoenen te onderhouden, kunnen textielservicebedrijven bijdragen aan de verlenging van de levensduur van schoenen. Dit sluit aan bij de doelstellingen van de UPV om minder nieuwe producten op de markt te brengen en de afvalstroom te reduceren. Producthergebruik: Textielservicebedrijven kunnen een actieve rol spelen in het hergebruik van schoenen. Door ingezamelde schoenen op te knappen en geschikt te maken voor de tweedehands markt, kunnen zij bijdragen aan een circulaire economie. Samenwerking met schoenmakers: Een samenwerking tussen textielservicebedrijven en schoenmakers kan leiden tot een totaalpakket voor schoenonderhoud. Dit biedt klanten een breed scala aan onderhoudsdiensten en kan de marktpositie van textielservicebedrijven versterken. Promotie van schoenenservice: Het promoten van schoenenservice via social media en andere kanalen kan de bekendheid en vraag naar deze diensten vergroten. Veel consumenten en bedrijven associëren wasserijen en stomerijen momenteel niet met schoenenonderhoud, dus hier ligt een kans om de markt te verbreden. Conclusies en aanbevelingen De toevoeging van schoenen aan de UPV-textiel zal naar verwachting leiden tot een grotere vraag naar onderhoudsdiensten voor schoenen. Textielservicebedrijven kunnen hierop inspelen door hun schoenen-activiteiten uit te breiden en te promoten. De aanbeveling is om de schoenenmarkt te overwegen en de benodigde techniek te installeren om schoenen te wassen en te reinigen. Samenwerking met schoenmakers kan een totaalpakket voor schoenonderhoud bieden, wat de marktpositie van textielservicebedrijven verder kan versterken. Met deze nieuwe ontwikkelingen en kansen kunnen stomerijen en wasserijen hun diensten uitbreiden en bijdragen aan een duurzamere en circulaire economie. Het is een spannende tijd voor de textielservicebranche, en de toekomst ziet er op dit terrein veelbelovend uit. De resultaten van het onderzoek zijn gratis beschikbaar voor de leden van FTN en Netex. ■Bron: Technologisch Kenniscentrum Textielverzorging (TKT); onderzoek ‘Schoenen en de UPV textiel de huidige activiteiten in en mogelijke kansen voor textielservicebedrijven’, 22 augustus...

‘Leuk extraatje in je omzet’ Waar stomerijen zich vroeger uitsluitend richtten op het reinigen van pakken en delicate stoffen, komt nu een nieuwe trend op: het professioneel reinigen van sneakers. Deze ontwikkeling biedt nieuwe kansen voor stomerijen, maar past ook binnen de Uitgebreide Productverantwoordelijkheid (UPV). “Als je 1000 euro aan een paar schoenen uitgeeft, ben je ook bereid om een wasbeurt te betalen.” De Uitgebreide Productverantwoordelijkheid (UPV) is een beleidsmaatregel die producenten verantwoordelijk stelt voor de gehele levenscyclus van hun producten, van productie tot en met afvalbeheer. De UPV is al langer van toepassing op verschillende productcategorieën, maar sinds kort ook op kleding, en binnenkort zullen ook schoenen hieronder vallen. Dit betekent dat fabrikanten en importeurs verantwoordelijk zijn voor het inzamelen en verwerken van afgedankte kleding en schoenen. Het doel is om afval te verminderen, hergebruik te stimuleren en de levensduur van producten te verlengen. En dat biedt nieuwe kansen. De vraag naar duurzame oplossingen en diensten neemt toe, en in deze context is sneakerreiniging een interessante en veelbelovende markt. Waar consumenten voorheen weinig aandacht besteedden aan het reinigen en herstellen van hun schoenen, groeit nu het besef dat sneakers, vooral dure of unieke paren, net zo goed verzorgd kunnen worden als kleding. Als je het Leon Wennekes van Fornet vraagt zijn sneakers allang niet meer alleen handig om op te sporten. Ze zijn uitgegroeid tot statussymbolen, mode-accessoires en in sommige gevallen zelfs investeringsobjecten. Dit is met name te zien in de opkomst van de zogenoemde 'sneakerheads', een groeiende groep verzamelaars die bereid is honderden, zo niet duizenden euro's te betalen voor een enkel paar sneakers. Als je honderden euro's uitgeeft aan een paar schoenen, wil je ook dat ze er op hun best uitzien.”Vraag naar sneakerreiniging Hoewel de markt voor sneakerreiniging in Europa nog relatief nieuw is, zijn er in andere delen van de wereld al aanzienlijke stappen gezet. In steden zoals Shanghai is de vraag naar sneakerreiniging zo groot dat sommige bedrijven dagelijks honderden paren verwerken. "In het hoogseizoen reinigen ze daar zo’n 400 schoenen per dag," zegt Wennekes. "Dat zijn serieuze aantallen, en we verwachten dat deze trend zich ook in Europa zal uitbreiden." Wennekes houdt de markt daar goed in de gaten en wist: hier wil ik iets mee. De markt biedt stomerijen een kans om de diensten uit te breiden én een nieuw type klant aan te trekken. Dat moet ook wel, want traditionele kledingstukken zoals pakken worden steeds minder gedragen. Dat is onder andere het gevolg van de coronaperiode: meer mensen werken vanuit huis. Wel dragen ze volgens Wennekes nog graag een overhemd met een mooie sneaker op de Zuidas. Hier ziet hij een kans: "Het is heel normaal om je kleding te wassen. Waarom niet je schoenen? Daar zweet je ook in.” En dus is hij ervan overtuigd: als je 1% van de mensen kunt overtuigen om hun sneakers te laten reinigen, dan heb je een interessant plaatje voor je. “Het is zomaar een toevoeging aan je omzet. Bij ons is dat nu zo’n 5%, zonder dat we het aanbod groots promoten. Een mooi extraatje, dus.”Festivalgangers en sneakerheads Hij promoot de sneakerreiniging nu door een vieze én gereinigde sneaker in de etalage te zetten. “Zo raakt de klant vanzelf geïnteresseerd. Als je een goed feestje hebt gehad en je sneakers zitten onder de modder, of je hebt veertig paar staan en laat er acht reinigen… Dan is dat een mooie doelgroep die eerder de stomerij niet bezocht.” Daarom richt Wennekes zich voornamelijk op festivalgangers en sneakerheads. "Voor festivalgangers is het vaak simpel," legt Wennekes uit. "Hun sneakers zijn heel vies, en die kunnen zo de wasmachine in. Maar als je 1000 euro hebt uitgegeven aan een paar schoenen, ben je ook bereid om 40 euro voor een wasbeurt te betalen. Dat vraagt om een heel andere benadering." Als je 1000 euro aan een paar schoenen uitgeeft, ben je ook bereid om een wasbeurt te betalen Reinigen van de schoenen Het reinigen van de schoenen hoeft niet altijd lastig te zijn. “De meesten kunnen gewoon de wasmachine in. Schoenen zijn immers ook textiel. Dat is voornamelijk een oplossing voor een festivalganger. Gaat het om limited edition-schoenen, dan is er een meer zorgvuldige aanpak. De schoenen worden voorbehandeld en vervolgens met de hand gereinigd. “Zo komen ze veel netter terug bij de klant.”  Om de schoen nog mooier terug te geven biedt Fornet ook sneakerherstel. Repurposing, dus. “Dan reinigen we de schoenen niet alleen, maar herstellen we ook kleurverlies, vlekjes of krasjes. Zo zien de schoenen er weer uit als nieuw. En daar kun je gerust 80 euro voor vragen. Negen van de tien keer is de klant ook echt flabbergasted.” Dat repurposen doet Wennekes niet alleen. "We werken samen met een schoenmaker die helpt met lijmen," zegt Wennekes. "Dat zijn echt artiesten. Zij weten hoe ze een sneaker een tweede leven moeten geven.” De samenwerking maakt het mogelijk om naast een krasje of vlekje ook complexere problemen op te lossen, zoals het herstellen van zolen of het repareren van naden. Zo wordt de levensduur van de sneakers aanzienlijk verlengd.Tassen Natuurlijk moet je dan goed weten wat je doet. Daarom blijft Wennekes zich bijscholen. “Ik ga een paar dagen naar China, om te zien wat ze daar doen om de producten weer netjes te maken.” De volgende stap is volgens Wennekes om ook tassen te repareren. “Omdat er echt veel potentie in zit. Een doelgroep met mooie schoenen en tassen – dat is waar je naar toe wilt. Je kan er best wat voor vragen, want ze hebben al heel wat neergelegd voor die designer items.”...

Steeds meer stomerijeigenaren zetten de deur open voor een vernieuwd aanbod. De traditionele stomerij, die voornamelijk kostuums en formele kleding reinigde, maakt plaats voor een modern bedrijf dat diensten aanbiedt om een nieuwe doelgroep aan te trekken. “Je moet staan te popelen om inkomsten te creëren, want die komen niet meer door de voordeur zoals vroeger.”

We zitten midden in een revolutie. Net zoals stoomkracht, gemechaniseerde machines en steenkoolketens de wereld veranderden in de 18e eeuw, verandert AI-technologie momenteel het werkveld, onze economieën en de maatschappij zoals we die kennen. We weten niet precies hoe de toekomst eruit zal zien. Maar we weten wel dat het een ongelofelijk grote rol gaat spelen. Ook in de textielbranche.