De Topsector Logistiek werkt aan een innovatieve, concurrerende, veilige en emissieloze logistiek in Nederland. Onderdeel van de ambitie van de topsector is het aanmoedigen van emissievrije zones. De logistieke bedrijfsvoering anders inrichten is daarbij de uitdaging.
Marielle van Spronsen is voorzitter van de stuurgroep steden binnen de topsector logistiek. Het hoofddoel van die stuurgroep: handelingsperspectief geven aan de komst van zero-emissiezones (ZE-zones) in 40 steden in 2025. Dat betekent dat een groot deel van binnensteden alleen toegankelijk wordt voor emissievrije vrachtwagens en bestelbussen.
“De invoering van ZE-zones brengt niet alleen de uitstoot van schadelijke gassen, roet en fijnstof naar beneden, maar versnelt ook de ontwikkeling van nieuwe logistieke concepten,” aldus Van Spronsen. “Steden lopen vast. De zones zijn een stimulans om slimmer na te denken over logistiek, waardoor steden beter bereikbaar, prettiger en schoner kunnen worden.” Met de invoering van de ZE-zones wordt een megaton CO2 per jaar minder uitgestoten.
Van Spronsen wil met de topsector logistiek ondernemers die geconfronteerd worden met ZE-zones meenemen in deze transitie. “De topsector biedt tools en neemt barrières uit de weg die individueel niet kunnen worden opgepakt.”
Een omslag in stadslogistiek moet gaan plaatsvinden de komende jaren. “Gemeenten bepalen zelf hoe groot de ZE-zone is en moeten de komst van zo’n zone vier jaar van te voren aankondigen,” zegt Van Spronsen. Genoeg tijd voor bedrijven om zich voor te bereiden op de overstap naar elektrisch rijden.
De moeilijkheid zit bij het grootvervoer. De techniek is nog niet betaalbaar en breed toegankelijk. Vandaar dat grote vrachtwagens tot 2030 nog wél welkom zijn in de ZE-zones.
De invoering van ZE-zones is voor veel bedrijven belangrijk om over na te denken. Slechts vier procent van de busjes in de stad is van e-commerce. De rest van het transport wordt gedaan door leveranciers zoals de wasserijen.
Zero-emissiezones zijn een stimulans voor slimmere logistiek. De invoering van ZE-zones brengt niet alleen de uitstoot van schadelijke gassen, roet en fijnstof naar beneden, maar versnelt ook de ontwikkeling van nieuwe logistieke concepten.
Creatief nadenken over logistiek
“Als branche moet je je voorbereiden op deze transitie.” Van Spronsen wil met de topsector ondernemers inspireren om creatief na te denken over logistiek. “ZE-zones zorgen niet voor een minder drukke stad. We moeten daarom op een andere manier kijken naar logistiek: minder rijden is namelijk altijd duurzamer.”
Het begint bij efficiency stelt Van Spronsen. “Ga in gesprek met elkaar en met klanten. Horeca-groothandelaren rijden ook langs hotels en restaurants, misschien kunnen zij jouw lakens wel meenemen.” Ook gebruikmaken van hubs of het uitbesteden van het transport aan een e-commerce partij is een mogelijkheid.
2025 is al over twee jaar, maar ook als je nu pas begint met nadenken over deze transitie ben je nog op tijd. Van Spronsen: “breng zo snel mogelijk in kaart wat je CO2 voetafdruk is.” Op de website Opwegnaarzes.nl kan je zien welke gemeenten vanaf 2025 ZE-zones zullen invoeren. “Houdt de ontwikkelingen bij en blijf in de gaten houden wat er staat te gebeuren.” Maar als belangrijkste advies geeft Van Spronsen dat het belangrijk is om “na te blijven denken over het optimaliseren van logistiek. Connekt of de Topsector kunnen daarbij helpen. Daag mensen uit om op andere manieren over logistiek na te denken.”
Voor veel ondernemers is de grootste uitdaging het elektrificeren van groottransport. Maar als je dat “nu al in kaart brengt, weet je welke investeringen je moet maken op de lange termijn,” aldus Van Spronsen. Daarbij komt dat het elektrisch maken van het vrachtwagenpark technische uitdagingen kent waar nog niet altijd een oplossing voor is. De infrastructuur is er nog niet naar om volledig over te stappen op elektrisch transport, maar de overheid werkt eraan om dit voor 2030 voor elkaar te krijgen.
Een hoop uitdagingen voor de wasserijen, waarvan veel klanten zich in de binnenstad bevinden. Volgens Van Spronsen is het belangrijk om als branche van duurzame logistiek een blijvend agendapunt te maken. “Modernisering van logistiek past goed bij een innovatieve en duurzame wasserij. Ook is duurzaam transport een meerwaarde naar de klant toe, die zich ook aan steeds meer duurzaamheidseisen moet houden.”
Vanaf 1 januari 2025 worden de zero-emissiezones ingevoerd in (voorlopig) 28 gemeenten en moeten bestel- en vrachtauto’s in ZE-zones uitstootvrij zijn. Voor een aantal voertuigcategorieën is er tot 2030 nog een overgangsregeling.
Toegangseisen bestelauto’s en vrachtwagens:
- Alle nieuwe bestelauto’s die ná 1 januari 2025 op kenteken worden gezet moeten emissievrij zijn in een zero-emissiezone.
- Alle bestelauto’s moeten vanaf 1 januari 2030 emissievrij zijn in een zero-emissiezone.
- Alle nieuwe vrachtauto’s die ná 1 januari 2025 op kenteken worden gezet moeten emissievrij zijn in een zero-emissiezone.
- Alle vrachtauto’s moeten vanaf 1 januari 2030 emissievrij zijn in een zero-emissiezone.
Overgangsregelingen:
- Bestelauto’s in Euroklasse/emissieklasse 4 of lager kunnen vanaf 1 januari 2025 niet meer een zero-emissiezone in.
- Bestelauto’s in Euroklasse/emissieklasse 5 hebben tot 1 januari 2027 toegang tot een zero-emissiezone.
- Bestelauto’s in Euroklasse/emissieklasse 6 hebben tot 1 januari 2028 toegang tot een zero-emissiezone.
- Bakwagens (N2 of N3 >3500 kg.) in Euroklasse/emissieklasse 6 die ná 1 januari 2020 en opleggertrekkers (N2 of N3 >3500 kg.) Euroklasse/emissieklasse 6 die ná 1 januari 2017 op kenteken zijn gezet, hebben tot 1 januari 2030 toegang tot een zero-emissiezone.
Marielle van Spronsen was aanwezig bij het Nationaal Symposium Textielbeheer 2023 en ging daar met de leden van FTN in discussie over de impact van de energietransitie op de ondermersagenda.
