Op verschillende plekken in Nederland is er onvoldoende ruimte (capaciteit) op het elektriciteitsnet. Het gebruik en de opwek van elektriciteit neemt toe. Dit komt onder andere doordat de overstap wordt gemaakt naar duurzame energie (energietransitie). Dit zorgt voor file op het elektriciteitsnet op piekmomenten: netcongestie. Hoe zit dit en wat kunnen de gevolgen zijn voor bedrijven?

Bent u een kleinverbruiker?

Een kleinverbruiker heeft een netaansluiting die kleiner is dan 3×80 Ampère. Voor kleinverbruikers is er nog wel voldoende capaciteit voor een aansluiting. Toch kan ook deze groep verbruikers last krijgen van netcongestie. Zo kan bijvoorbeeld niet meer altijd stroom terug geleverd worden aan het elektriciteitsnet. Wanneer men energie gebruikt op momenten dat de energie opgewekt wordt, bespaart men toch geld.

Wat merkt uw bedrijf van netcongestie?

Door netcongestie in een gebied kan het zijn dat een nieuw bedrijf niet kan aansluiten op het elektriciteitsnet. Of men kan het elektriciteitsverbruik van een bestaand bedrijf niet vergroten. Het bedrijf kan hierdoor in de groei belemmerd worden. Daarnaast levert men misschien minder opgewekte elektriciteit terug, waardoor een vergoeding wordt misgelopen.

Waar is er netcongestie?

Netcongestie gebeurt plaatselijk, omdat sommige kabels te dun zijn terwijl er veel vraag is naar elektriciteit. Zowel opwek- als afnamecongestie is een plaatselijk probleem. Het elektriciteitsnet bestaat uit 3 niveaus: 

• Op het hoogspanningsnet wordt elektriciteit op nationaal en internationaal niveau vervoert. Grote industriële bedrijven en windparken gebruiken dit net.
• Op het middenspanningsnet wordt elektriciteit voor grootverbruikers en middelgrote opwekkers vervoerd, zoals windturbines en zonneparken.
• Op het laagspanningsnet wordt de elektriciteit onder kleinverbruikers verdeeld zoals huishoudens en kleine bedrijven (bedrijven met een netaansluiting kleiner dan 3×80 Ampère). 

Netcongestie komt vooral voor op hoog- en middenspanningsnetten. 

Gevolgen van netcongestie

Grootverbruikers of opwekkers van elektriciteit die meer energie willen verbruiken of terugleveren, kunnen dat in netcongestiegebieden vaak niet doen. Er is op piekmomenten niet genoeg capaciteit op het net. Ook kunnen de kleinverbruikers die groeien naar een grootverbruiker hun bestaande aansluiting niet vergroten. Dit gebeurt op steeds meer plekken in Nederland.

Dit betekent dat bijvoorbeeld bedrijven, scholen of ziekenhuizen die zich willen vestigen, uitbreiden, of elektrificeren (overstappen op het gebruik van meer elektriciteit in plaats van bijvoorbeeld aardgas) geen elektriciteit kunnen krijgen of kunnen aanbieden aan het net. Dat kan pas wanneer in dit gebied het net is uitgebreid. Hoe kan men dan toch doorgaan met plannen voor uitbreiding?

Richt de energievoorziening slimmer in door te besparen. En vraag en aanbod van energie binnen het bedrijf op elkaar af te stemmen (meer op hetzelfde moment laten plaatsvinden). Dit kan zelfstandig gedaan worden of samen met andere ondernemers in de buurt.

Neem contact op met de netbeheerder. Netbeheerders kunnen in sommige gebieden ruimte maken op het net door zogenaamd congestiemanagement. Dit kan alleen als klanten buiten de piekmomenten elektriciteit willen afnemen of terugleveren. In sommige gevallen kan de netbeheerder voorrang geven aan klanten.

Er komt meer ruimte op het net als bedrijven sluiten of verhuizen. Er ontstaat ook ruimte als het bedrijf of andere gebruikers in hetzelfde gebied afspraken maken met de netbeheerder over het verminderen van het elektriciteitsgebruik op bepaalde momenten van de dag. 

Welke partijen werken aan oplossingen?

De Rijksoverheid en andere betrokken partijen werken samen vanuit verschillende programma’s om netcongestie tegen te gaan. Een van die programma’s is het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN). In dit programma werken de partijen aan het energiesysteem van de toekomst, waarin we het bestaande net zo efficiënt mogelijk gebruiken. Dit wordt gedaan door ons energiesysteem flexibeler te maken. Bijvoorbeeld door energieopslag en -verbruik beter af te stemmen op energieaanbod. Om dit mogelijk te maken zijn er andere wetten en regels nodig. Ook wordt het elektriciteitsnet uitgebreid en werkt men aan betere inzichten in energiestromen. 

Door samen te werken proberen deze partijen het makkelijker en aantrekkelijker te maken voor iedereen om anders met energie om te gaan. Zo wordt het energiesysteem slimmer gebruikt. Als bedrijf kan men dan toch duurzaam blijven groeien.