Waterbedrijf Vitens heeft al 45 bedrijven die een drinkwateraansluiting vroegen moeten weigeren. Dit is fors meer dan twee jaar geleden, toen het waterbedrijf vijf bedrijven moest weigeren. Naast bedrijven vreest Vitens ook dat het nieuwbouwwijken niet zal kunnen leveren in en rond Amersfoort, Enschede en Hengelo.
Oorzaken van de tekorten zijn bijvoorbeeld periodiek onvoldoende aanvoer, of te veel en te snelle afvoer van overtollig water, te veel beregening voor de landbouw en toenemende verdamping door de opwarmende natuur. Allemaal gevolg en van klimaatverandering. Maar ook de vraag naar water neemt toe. Brancheorganisatie Vewin heeft berekend dat binnen 6 jaar vrijwel heel Nederland acuut drinkwatertekort zal hebben. In vijf regio’s is volgens Vewin zelfs nu al te weinig drinkwater voor de geplande woningen, zoals hier te zien.
Vitens haalt zijn drinkwater uit grondwater. In Midden-Nederland ligt dat op zo’n honderd meter diepte. Maar op de hoge zandgronden in het oosten ligt die krimpende watervoorraad soms maar veertig meter onder het oppervlak. Dus dichter bij bedreigingen als mest, bestrijdingsmiddelen en pfas.
Om de kwaliteit en kwantiteit op orde te houden zal Vitens de investeringen moeten verhogen van €224 mln in 2023 naar €646 mln in 2033 om zo de acute knelpunten op te lossen, nieuwe winlocaties voor de langere termijn te ontwikkelen en de vijftig tot honderd jaar oude infrastructuur te vervangen.
Hiervoor zijn diverse ideeën, maar er wordt nog onderzocht welke hiervan haalbaar zijn. Een van de mogelijkheden die door het ministerie wordt onderzocht is om grootverbruikers meer te laten betalen.