Het gaat goed met Lavans, specialist op het gebied van werkkleding, vloermatten, wissers en sanitaire hygiëne. Het inmiddels 95 jaar oude familiebedrijf uit Helmond heeft circa 270 medewerkers in dienst van zo’n 20 verschillende nationaliteiten. Samen bedienen zij ruim 10.000 klanten door heel Nederland. De geheime ingrediënten van deze voorspoed? Eigenzinnigheid, enthousiasme en … vitaliteit!
“Ons succes hebben we voor een groot deel te danken aan onze medewerkers”, trapt directeur Tristan van der Waart af. “Dankzij hun inzet, betrokkenheid en vakmanschap zijn onze klanten tevreden. Dat blijkt wel uit de cijfers: het verloop van klanten is slechts 4,8% per jaar, wat betekent dat de gemiddelde klantrelatie ruim 21 jaar duurt.”
Tevreden klanten krijg je niet vanzelf, weet ook Tristan. “Daar heb je om te beginnen tevreden medewerkers voor nodig. Of nog beter: enthousiaste medewerkers.” Wat doet Lavans om dit voor elkaar te krijgen?
Familie
“De basis ligt in de manier waarop we hier met elkaar omgaan. Als familiebedrijf beschouwen we elke medewerker als een familielid. We werken samen met respect voor elkaar en voor ieders cultuur. Je wordt niet alleen gewaardeerd om wat je doet, maar ook om wie jij bent als persoon.”
Met zo veel verschillende culturen in huis kan dit nog best een uitdaging zijn, maar juist in die variatie schuilt de oplossing. Eens in de zoveel jaar vormt de wasserij het decor van een multiculturele proeverij. “Elke medewerker krijgt de gelegenheid om gerechten te bereiden uit het land van herkomst. Die worden vol trots gepresenteerd en gedeeld. Collega’s proeven letterlijk van elkaars cultuur en leren elkaar beter kennen, dwars door afdelingen en functies heen. Hun onderlinge band, communicatie en samenwerking verbetert. Na afloop bundelen we alle recepten in een receptenboekje.”
“De voertaal binnen ons bedrijf is Nederlands. Wie de taal nog niet voldoende beheerst, gaat op Nederlandse les. Dat is nodig voor een goede samenwerking, maar zorgt er ook voor dat je actief kunt meedoen aan de maatschappij.”
Zorg voor elkaar
“Net als bij een familie zorgen we voor elkaar en willen we oprecht dat het goed gaat met de ander. Dat zie je op een aantal manieren terug in onze bedrijfsvoering. Om te beginnen bieden we een gezonde werkomgeving: prettige, schone en moderne ruimtes waarin veilig gewerkt kan worden. Een goede sfeer met oog en aandacht voor elkaar hoort daar ook bij, net als een eerlijk salaris. Daar bovenop kennen we een winstdelingsregeling, met een vast bedrag in plaats van een percentage van het salaris. Iedereen krijgt dus hetzelfde.”
“Voor onze wasserij hebben we relatief veel laaggeschoolde medewerkers in dienst, net als mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Voor deze laatste groep maken we zelfs bewust ruimte. We vinden het belangrijk dat zo veel mogelijk mensen een zinvolle bijdrage kunnen leveren aan de maatschappij.”
Jezelf nuttig maken geeft mensen een goed gevoel. Belangrijk, vinden ze bij Lavans. Lekker in je vel zitten is immers een voorwaarde om ook op je werk goed te functioneren. Daarom voorziet het bedrijf in twee programma’s die medewerkers helpen vitaal te blijven én zichzelf te ontwikkelen.
Leren en ontwikkelen
“We vinden het ontzettend belangrijk dat onze medewerkers zichzelf blijven ontwikkelen. Om te beginnen in het belang van de mensen zelf; het houdt je scherp en bij de tijd. Maar het is zeker ook belangrijk voor de organisatie als geheel. Pas als onze medewerkers in beweging zijn, komen wij als bedrijf verder.”
Aan het woord is Annemarie van Loon, verantwoordelijk voor organisatieontwikkeling bij Lavans. ”Nieuwe dingen leren geeft energie en draagt bij aan je algemene geluksgevoel. Bovendien creëert het kansen voor je huidige en toekomstige baan. Wij stimuleren onze medewerkers om nieuwsgierig te blijven, hun talenten te ontdekken en nieuwe vaardigheden aan te leren. Zowel professioneel als persoonlijk. Dat doen we met ons programma ‘Leren is leuk’.”
Via Leren is leuk hebben medewerkers onder meer toegang tot een portal met allerlei online cursussen en trainingen. Annemarie: “We bieden zowel vakinhoudelijke trainingen als cursussen die aansluiten bij iemands persoonlijke interesses als mens. Medewerkers kiezen zelf wat ze interessant vinden. Het gaat niet alleen om wat je leert, maar ook dát je leert.”
“Natuurlijk is leren niet alleen maar leuk. Sommige opleidingen zijn in een bepaalde functie verplicht om te volgen. Daarover maken we duidelijke afspraken.”
Interne stages
Leren van elkaar is ook onderdeel van het programma. Elke medewerker loopt jaarlijks een werkdag mee met een collega van een andere afdeling, om te zien en ervaren wat zijn of haar werk inhoudt. “Het zorgt voor veel eyeopeners en wederzijds begrip”, weet Annemarie. “Dat vertaalt zich naar een collegiale sfeer en een goede onderlinge samenwerking.”
“Sinds mijn stagedag doe ik het anders”
Cleanroommedewerkster Jennifer liep in januari een dag mee met servicemedewerker Menno. Samen bezochten ze onder andere klanten waarvan Jennifer de kleding verzorgt.
“Mijn beeld van een servicemedewerker was het bezorgen en ophalen van producten. Sinds de stagedag weet ik dat het veel meer inhoudt. Het was een hele ervaring.”
Jennifer kende Menno vooraf nog niet. Ze vond het dan ook best spannend om een hele dag met hem onderweg te zijn, maar het ijs was al snel gebroken. “We begonnen de dag met koffie, samen met de andere servicemedewerkers. Daarna werden de routes voorbereid en gingen we op pad.”
“Het eerste wat me opviel, waren de positiviteit en energie van Menno. Hij was heel vriendelijk, maakte bij elke klant een praatje en hield dat ook nog eens de hele dag vol. Dat vind ik ontzettend knap. Ik had er nooit bij stilgestaan dat dit ook bij de functie van servicemedewerker hoort. Je merkt dat klanten daar heel goed op reageren.”
“Door deze stagedag kwam ik erachter hoe het is om de hele dag met producten onderweg te zijn. Meestal zit je alleen op een route, en dan is het niet handig als bakken met kleding heel zwaar zijn. Sindsdien doen we ze in de cleanroom minder vol. Voor ons is dat een kleine moeite.”
“Sinds deze dag komen Menno en ik elkaar regelmatig tegen in de wasserij. Dan maken we een praatje. Het is leuk dat we elkaar op deze manier wat beter hebben leren kennen.”
“Wij zorgen goed voor onze mensen, zodat zij goed voor onze klanten kunnen zorgen.”
Lavans in balans
Een tweede programma, Lavans in Balans, is specifiek gericht op vitaliteit. Annemarie: “Gezond zijn is meer dan alleen ‘niet ziek’. Het betekent ook dat je lekker in je vel zit. Dat je niet te veel stress hebt, op het werk of in je privésituatie. Dat je niet wakker ligt van geldzorgen, voldoende rust en ontspanning neemt en gezonde keuzes maakt.”
“Met Lavans in Balans bevorderen we het fysieke en psychische welzijn van onze medewerkers. Samen werken we aan een betere levensstijl. We leggen niets op maar stimuleren en faciliteren goede gewoontes. We helpen en motiveren elkaar voor meer plezier én resultaat. Dit alles zorgt voor fittere, blijere en vitale medewerkers. Dat merken onze klanten natuurlijk ook.”
Loopbaanontwikkeling
“In het programma is ook ruimte voor loopbaanontwikkeling en functioneren. Een baan moet passen bij je ervaring, ontwikkeling en ambities, en dat is geen vast gegeven. Misschien is iemand toe aan meer uitdaging, of juist aan meer rust. Het kan ook zo zijn dat een medewerker ‘klaar’ is bij Lavans en zijn blik naar buiten richt. Anders dan wat misschien gebruikelijk is, bieden wij daarbij actief onze hulp aan.”
“Ons doel is niet om mensen zo lang mogelijk in dienst te houden, maar alleen zolang het voor beide partijen passend is. Dit doen we vanuit oprechte betrokkenheid bij onze mensen; we willen dat ze met plezier naar hun werk gaan. Het resultaat is dat je met allemaal gemotiveerde mensen werkt.” Dat dit niet tot een groot verloop zorgt, blijkt uit de cijfers: een dienstverband bij Lavans duurt gemiddeld 11 jaar.
De drie speerpunten van Lavans in balans
- Fit blijven: We stimuleren een gezonde leefstijl met o.a. een sportvergoeding, samen deelnemen aan sportevenementen en een cursus stoppen met roken (ook voor partners);
- Coaching en advies: Naar behoefte volgen medewerkers een individueel traject bij een vitaliteits-, loopbaan- of budgetcoach. Daarnaast bieden we online trainingen aan;
- Minder zorgen: Speciale regelingen zorgen voor meer financiële rust en zekerheid, zoals minder werken in de aanloop naar het pensioen zonder evenredige terugval in salaris, ANW- en WGA-hiaatverzekeringen en hulp bij schulden. Ook staan we open voor flexibel of minder werken voor een betere balans.
“Ik heb weer plezier in mijn werk”
Een accountmanager over zijn persoonlijke traject bij de vitaliteitscoach:
“Thuis kreeg ik al langer te horen dat ik te veel hooi op mijn vork nam, maar zelf dacht ik dat het nog wel ging. Tot ik op een bepaald moment door mijn lijf werd teruggefloten, toen kon ik er niet meer omheen. Mijn leidinggevende stelde dit traject voor. Ik vond het meteen een goed idee.”
“Het doel was om de balans tussen werk en privé te herstellen. Daarbij werd verder gekeken dan mij in mijn functie van accountmanager. Het pleit voor Lavans dat ze oog hebben voor het hele plaatje. Er werd ook geen druk op mij gelegd, integendeel.”
“Intussen ben ik weer volledig aan het werk, maar ik pak de dingen wel anders aan. Dat zie je bijvoorbeeld aan de manier waarop ik mijn dagen indeel: minder lange dagen en bewuste keuzes maken. Nu is er balans. Ik heb weer plezier in mijn werk en ook privé heeft het traject een positief effect gehad.”
Verantwoordelijkheid
Vanuit motivatie en betrokkenheid blijken medewerkers uitstekend in staat om keuzes te maken die goed zijn voor het bedrijf. Dit ongeacht hun functie of opleidingsniveau. Lavans speelt hier actief op in door een beroep te doen op het oplossend vermogen van medewerkers en de verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie neer te leggen.
“Onze ervaring is dat mensen veel meer kunnen dan wat er in hun functieomschrijving staat”, licht Annemarie toe. “In hun vrijetijd bestieren ze misschien wel een groot huishouden, of zijn ze voorzitter van de plaatselijke voetbalclub. Van die ‘verborgen kwaliteiten’ maken we graag gebruik door te werken met zelforganiserende teams.”
Zelforganisatie
“Onze teams zijn zelf verantwoordelijk voor hun planning en resultaten. De leidinggevende is er voor heldere doelen, kaders en structuur. Elk team bestaat uit collega’s met uiteenlopende functies, van Samen bedienen zij een vaste groep klanten. Ook in de wasserij wordt de was van deze klanten steeds door dezelfde groep medewerkers verzorgd. Ze kennen elkaar en weten wat de wensen zijn. Dat biedt mogelijkheden voor directe feedback en persoonlijke service.”
“Zelforganiserend werken vergroot de betrokkenheid en het werkplezier van medewerkers. Het maakt bovendien dat je snel en goed kunt inspelen op de wensen van de klant, waardoor de klanttevredenheid toeneemt. Maar het is niet de makkelijkste weg”, weet Annemarie.
“De zelfstandigheid en verantwoordelijkheid van medewerkers is niet vanzelfsprekend. Mensen moeten hiermee leren omgaan. Als persoon en als team maak je een aantal fasen van ontwikkeling door. De een staat nog aan het begin en de ander is al wat verder gevorderd. Bij personele wisselingen moet je soms een stapje terug. Het is een proces dat je continu moet begeleiden en dat soms tot bepaalde keuzes en investeringen leidt.”
“In een klein team heb je meer voor elkaar over”
Servicemedewerker Mirjam werkt al ruim 20 jaar bij Lavans. Begin 2023 verhuisde ze op eigen verzoek naar een nieuw geopend servicecentrum in Roermond (L), op nog geen 50 kilometer van de hoofdlocatie in Helmond.
“Toen ik hoorde over het nieuwe, heb ik meteen aangegeven dat ik daar naartoe wilde. Qua reisafstand maakt het voor mij niet uit. Wat mij aanspreekt, is dat we in een kleiner team werken.”
“In Helmond werd het team te groot en zaten we met meerdere teams vrij dicht op elkaar. Dat was onpraktisch met spullen en vrachten, maar je zag ook alles van elkaar. Daar werd je soms onzeker van. En we sprongen over en weer bij in andere teams als daar tekorten waren. Dat gaf mij veel onrust.”
“In Roermond zijn we in totaal met tien personen, inclusief accountmanager en leidinggevende. De sfeer is een stuk relaxter en overleggen of beslissen gaat nu veel sneller, ook over het rooster. In een kleiner team heb je gewoon meer voor elkaar over.”
Door het nieuwe servicecentrum zijn de rijtijden korter geworden. Dat is fijner voor ons én voor de klant. Iets naleveren gaat bijvoorbeeld veel sneller. Maar klanten merken het ook aan ons. Zelf ben ik nu veel gemoedelijker. Ik heb meer tijd en geduld om goed te luisteren als er vragen zijn. Eventuele problemen los ik veel sneller op.”
Van binnenuit
Het klinkt allemaal vrij eenvoudig: ondersteun mensen in een gezonde leefstijl, help hen zichzelf te blijven ontwikkelen, geef hen waardering en eigen verantwoordelijkheid en alles loopt als een trein. Toch ligt het iets genuanceerder, legt Tristan uit.
“Het is geen kwestie van een visie opschrijven en een set maatregelen implementeren. Je moet het jezelf echt eigen maken. Mensen beoordelen je immers op je daden, niet op wat je zegt. Je moet dus consequent zijn in de keuzes die je maakt, en dat kan alleen als je handelt vanuit vaste overtuigingen.”
“Als familiebedrijf focussen we van nature op de langere termijn. We willen het niet alleen goed doen voor nu, maar ook voor de generaties na ons. Het ligt voor de hand om goed te zorgen voor onze mensen, net als voor de wereld waarin wij leven. Dat is de leidraad bij elke beslissing die we nemen. Iedereen die hier werkt, wordt meegenomen in onze visie. Je wordt er als het ware in opgevoed.”
