Sluit je aan bij UPV textiel

Per 1 juli 2023 is de regeling Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid, afgekort UPV, ingegaan. Hiermee zijn producenten en importeurs van textiel verantwoordelijk geworden voor de afvalfase van hun producten. Leden van FTN die textiel in het buitenland inkopen en aan hun klanten in Nederland leveren of ter beschikking stellen vallen onder deze nieuwe regelgeving.

Deze bedrijven zijn verplicht te voldoen aan doelstellingen in de UPV voor inzameling, producthergebruik en materiaalhergebruik. Over het behalen van deze doelstellingen moet worden gerapporteerd en bij afwijkingen van de doelstellingen begaan de bedrijven een economisch delict. Nieuwe regelgeving die dus direct consequenties heeft voor de branche.

Lang voortraject

De UPV kende een lang voortraject, zoals met wetgeving gebruikelijk is. Tijdens de ontwikkeling van de wetgeving zijn partijen betrokken die door de regeling geraakt worden. Dit zijn veel meer partijen dan de kledingfabrikanten en textielservicebedrijven. Ook de textielverzamelaars (de kledingbakken op straat), de afvalbedrijven binnen de gemeenten, de recyclers, de kringloopbedrijven. Al deze partijen moeten gaan samenwerken om de lineaire textielketen een circulaire vorm te geven. Dat is een lastiger proces gebleken dan eerst was gedacht. Daardoor zijn keuzes die gemaakt moesten worden lang uitgesteld, en zijn onderdelen van de regeling pas kort voor 1 juli 2023 bekend geworden. Zo is de informatie die moet worden aangeleverd bij de rapportage pas eind juni bekendgemaakt.

Keuze voor de bedrijven: zelf organiseren, of aansluiten bij een collectief

Doordat de eisen die aan de bedrijven werden gesteld lang onduidelijk waren was het lastig te bepalen wat nu de beste keuze was: zelf de organisatie van de recycling en hergebruik op je nemen of dit overlaten aan een collectief? FTN adviseert nu haar leden gebruik te maken van de collectiviteit die in ontwikkeling is: de producentenorganisatie Stichting UPV Textiel.

Modint en INretail ontwikkelen producentenorganisatie Stichting UPV Textiel

Producent en importeurs volgens het Besluit UPV Textiel worden dus verantwoordelijk voor de gescheiden inzameling en verwerking van afgedankt textiel. Zij moeten kunnen aantonen wat er met hun textielafval gebeurt. En jaarlijks verslag doen van de hoeveelheid textiel die zij in Nederland in de markt hebben gezet en of en hoe de doelstellingen van inzameling, recycling en hergebruik zijn behaald.

Als producent en importeur van kleding en textiel heeft men formeel een individuele verantwoordelijkheid, maar men mag deze laten uitvoeren door een collectief/producentenorganisatie (PRO). Modint en INretail hebben in overleg met het ministerie van I&W een producentenorganisatie in ontwikkeling: Stichting UPV Textiel. Deze organisatie neemt de genoemde verantwoordelijkheden dan over. Het voordeel is dan dat de rapportage aan de overheid gezamenlijk door de stichting wordt gedaan. Als doelstellingen niet worden gehaald slaat dit alleen indirect terug op de bedrijven.

Nadeel is wel dat de stichting heffingen legt op elk stuk textiel dat op de markt is gebracht. Dit gaat om centen per artikel: uiteindelijk gemiddeld 6 cent per stuk of 10 cent per kilo. Het gaat hier om gemiddelden, dus een washandje zal een veel lagere heffing krijgen. Deze heffingen zouden een reden kunnen zijn voor bedrijven zich niet aan te sluiten en de verwerking van hun textielafval zelf te organiseren. Immers, veel bedrijven hebben al een contractuele relatie met een partij die het afval duurzaam verwerkt. De verwachting is echter dat deelname aan de PRO groot is. En dan is het voornemen van de PRO om de afspraken, inclusief de heffingen algemeen verbindend te verklaren. De heffingen moeten dan alsnog betaald worden.

Stichting UPV textiel in gesprek met deelnemende FTN leden voor een passende regeling

FTN leden gaan al heel duurzaam met hun textielafval om, en halen doelstellingen al. Investeringen om dit te realiseren hebben ze in het verleden zelf gedragen. Hierdoor vindt FTN dat de regeling op onderdelen onredelijk is voor de textielservicebedrijven. Daarom is in een recent overleg tussen FTN en de Stichting afgesproken een werkgroep te vormen die kijkt of een passende regeling voor textielservicebedrijven mogelijk is voor de invoering van de UPV. Hier lijken wel mogelijkheden toe. FTN leden zijn in hun werkprocessen ook verzamelaar en sorteerder. Dit zijn activiteiten waarvoor naar verwachtingen vergoedingen worden betaald. Daarnaast maken FTN leden geen gebruik van de openbare inzamelinfrastructuur. Om deze redenen is overleg nodig over de hoogte van de heffingen die de Stichting in rekening zal brengen aan FTN leden. Door het gesprek met de Stichting aan te gaan is invloed uit te oefenen op de te maken afspraken.

Aanmelden bij PRO vereist

Vereiste is dat de gesprekspartners een initiële (niet bindende) aanmelding doen bij de PRO, in verband met de bekostiging van de PRO.  De aanmelding is niet bindend, maar als deelnemers eind 2023 de bindende overeenkomst niet tekenen betalen zij 1 eurocent per kilogram textiel die zij in 2023 op de markt zetten. Dit bedrag wordt later nog gemaximeerd, maar hoe hoog moet nog worden bepaald.

Advies is aan te melden voor deelname en actief deel te nemen in de werkgroep

Het voordeel van deelname aan de PRO is dat een gezamenlijk pakket aan regels samengesteld kan worden dat meer recht doet aan de specifieke situatie van de leden van FTN. De PRO maakt deze afspraken alleen met partijen die zich bij dit collectief aansluiten. Als de resultaten van de werkgroepgesprekken onvoldoende blijken, kunnen leden individueel bepalen niet deel te nemen aan de PRO. Uiteindelijk niet-deelnemen heeft als consequentie dat eenmalig 1 eurocent betaald moet worden per kilogram textiel die zij in 2023 op de markt zetten en dat men zelf verantwoordelijk wordt voor de meldingen. Aanmelden verloopt niet via FTN maar via de stichting op www.stichtingupvtextiel.nl.