“Textielproductie zorgt wereldwijd voor meer CO2 uitstoot dan de zeetransport- en luchtvaartsectoren bij elkaar”. “Minder dan 1% van de alle textiel wordt effectief gerecycled.” Als de mode- of textielbranche al in het nieuws is, dan is dat in toenemende mate negatief. Het grondstof- en waterverbruik, de arbeidsomstandigheden en de bijna volledig lineaire productieketen zijn zaken die steeds slechter passen in een wereld waarin duurzaamheid, hergebruik van grondstoffen en respect voor de natuur met de dag urgenter worden.
De textielindustrie ligt onder een vergrootglas. Niet alleen ‘fast fashion’ krijgt steeds meer kritiek, de productieketens van alle consumententextiel ligt onder vuur. De redenen? De grote hoeveelheden niet-herbruikbare grondstoffen. Producten die slechts een fractie van hun levensduur werkelijk gedragen worden. En die we vervolgens vernietigen. In goed Nederlands: het ‘take-make-dispose’ model. Dat vergaande veranderingen nodig zijn, is duidelijk. Hoe snel, door wie en waarmee gefinancierd, is een stuk minder duidelijk.
Hoe zit dat eigenlijk in de sector van het business textiel? Hoe duurzaam wordt er hier geproduceerd? Hoe zijn de arbeidsomstandigheden? Worden de producten gerecycled? Of eindigen ze als poetsdoeken en isolatiemateriaal?
Business vs. consumententextiel
De business textielsector is fundamenteel anders ingericht dan de sector van het consumententextiel. Een belangrijk verschil is de rol van de textielservicebedrijven (TSB’s). Zij kopen de producten in bij importeurs en groothandelaren en sluiten vervolgens huur- en leasecontracten met eindgebruikers in de hospitality-, industrie- en gezondheidszorg markten.
TSB’s leveren niet alleen de producten aan hun klanten, maar nemen ze ook op in een onderhoudscyclus om ze aan het einde van het gebruik weer te verzamelen. Producten van de textielservicebedrijven zijn relatief eenvoudig van samenstelling, ze bestaan meestal uit een of twee textielsoorten en zijn voorzien van zo min mogelijk details en applicaties. Vaak zijn ze monochroom gekleurd (meestal wit) en gemakkelijk in bulk te vervoeren. Een ander voordeel is dat het textiel na gebruik schoon is, in tegenstelling tot consumenten afvaltextiel. En … business textiel kent geen ‘fast fashion’, een van de meest schadelijke en bekritiseerde fenomenen uit de consumentenwereld.
De onderhoudscyclus die de TSB’s inrichten voor hun klanten, zorgt ervoor dat de producten een maximale levensduur krijgen. Pas als vervuiling, beschadiging of slijtage verder gebruik niet mogelijk maken, worden de producten uit roulatie gehaald. Die afgekeurde producten belanden bij de auto-industrie, poetsdoekenbedrijven of gaan rechtstreeks naar de vuilverbranding. Óf gaan naar recyclingbedrijven.
Kans
Op dit punt, het einde van de onderhoudscyclus en de afvoer van afgekeurde producten, ligt een grote kans voor de sector. De relatief simpele samenstelling van de producten, het beperkte aantal basisstoffen, de hoge mate van gelijkgekleurdheid en de eenvoudige wijze om partijen te bundelen en aan de recyclingindustrie aan te bieden, maken het extra interessant om te recyclen. Hoogwaardig recyclen wel te verstaan. De aangeboden partijen materiaal worden mechanisch of chemisch gerecycled en het hiermee verkregen basismateriaal wordt weer ingezet in de productie van garen en stof voor nieuwe producten. Hiermee neemt de afhankelijkheid van natuurlijke grondstoffen af.
Van optie naar plicht
Afgekeurde producten aanbieden voor recycling: dat klinkt redelijk eenvoudig. Maar voor efficiënte recycling, zijn flinke volumes nodig. Meer dan een gemiddeld TSB kan leveren. Om die volumes te bereiken, moeten we krachten, kennis en capaciteiten bundelen. Moeten we aansluiting zoeken bij de logistiek van de recyclingsbedrijven. Moeten we de beschikbare volumes materiaal, uitgesplitst naar categorieën van samenstellende stoffen, centraal gaan administreren. Maar het betekent ook dat er naar betere, efficiëntere processen in de gehele productie- en recycleketen gezocht moet worden. Hier is nog onderzoek en innovatieve ontwikkeling nodig, maar dat grootschalige, hoogwaardige recycling juist voor business textiel een aantrekkelijke, duurzame en verantwoorde keuze is, is wel duidelijk. Het biedt de sector kansen om bij te dragen aan de oplossing van een groot en complex probleem en om voor te sorteren op wet- en regelgeving uit Den Haag en Brussel. Wet- en regelgeving die er op gericht zal zijn om alle bedrijfsactiviteiten in de wereld van textiel duurzamer, schoner en eerlijker te maken (zie ook kader ‘Eerste Cibutex Event’). Wat vandaag een optie is, is morgen een plicht.
Cibutex
Cibutex is een onafhankelijke organisatie die midden in de wereld van business textiel staat. Cibutex is in 2022 door vijf bedrijven opgericht vanuit het streven naar een nieuwe, circulaire textieleconomie. Cibutex verbindt, coördineert, bundelt en versterkt duurzame initiatieven in de sector en neemt daar ook zelf het voortouw in. Cibutex is een kenniscentrum, een aanjager van innovatie en een netwerkorganisatie voor alle stakeholders in de branche van het business textiel. Cibutex omarmt het ‘textile to textile’ principe waarbij textielproducten aan het einde van hun gebruiksleven weer als textielproducten aan het economisch proces gaan deelnemen en nooit als onbruikbaar restafval eindigen. Inmiddels is Cibutex gegroeid naar elf leden en twee partners, verspreid over vier landen: Nederland, Duitsland, Frankrijk en Zwitserland. Om verder groei te stimuleren, vond op 10 mei 2023 in Amsterdam een goed bezochte bijeenkomst plaats (zie kader) van bedrijven en organisaties die interesse hadden getoond om zich bij Cibutex aan te sluiten.
What About Textiles
Het platform ‘What About Textiles’ is opgezet door zes bedrijven en mogelijk gemaakt door een subsidie van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Cibutex is de partner van What About Textiles, voor business textiel.
Het platform, tijdens het Cibutex Event (zie kader) geïntroduceerd door Johan Cornelisse en Steven Meeuwissen, is ontwikkeld om vraag en aanbod van gebruikt textiel te vergemakkelijken, traceerbaar te maken om efficiënter vervoer en hoogwaardig recycling mogelijk te maken.
Eerste Cibutex Event in Amsterdam
Op 10 mei 2023 vond in het Koninklijk Instituut voor de Tropen in Amsterdam het eerste Cibutex Event plaats. Het ochtendprogramma, geleid door Simone van Neerven (Rebella), was opgezet voor de bestaande leden en partners van Cibutex. Op het programma stonden evaluatie van de cijfers van het eerste jaar (effectief 9 maanden). Vermeldenswaard is de bijna 170.000 kg textiel die in die periode gerecycled is. Met de geografische spreiding van de leden in gedachten, werd de rest van de ochtend besteed aan het ontwikkelen van initiatieven en ideeën om de logistiek efficiënter en duurzamer te maken.
Na de lunch schoven de geïnteresseerde partijen aan. Het primaire doel van Cibutex is vooralsnog om zoveel mogelijk leden te werven – uiteindelijk is circulariteit afhankelijk van een kritisch volume aan deelnemers. Diverse sprekers leverden leerzame bijdragen. Thijs Koster (The Green Hotel Club) behandelde duurzaamheid in de horeca. Een discussiepanel met Ralf Hellmann en Jan Lamme (initiatiefnemers Cibutex) werd gevolgd door een tweede discussiepanel met Marc van Boekholt (Blycolin), Diana Wolf en Nicole Kiefer (beide MEWA Textil Management). Hierna had Ralf Hellmann zijn bijdrage over ‘Textiles to Textiles’ over de huidige methoden en mogelijkheden van recycling en ‘The Pakistan Pilot’ over het initiatief van Cibutex om textielrecycling op of bij de locatie van de textielproductie uit te voeren.
Paula Gerritsen (Spinning Jenny) liet zien hoe zij met haar recent gestarte spinnerij in staat is om met gerecyclede materialen nieuw garen te spinnen, in Nederland.
Arthur Linssen gaf een update over de gevolgen van de UPV (Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid). De UPV is de overheidsmaatregel die de textielsector in feite verantwoordelijk maakt voor het verwerken van afgedankt textiel. Op basis van EU wetgeving moeten alle landen in Europa in 2024 UPV wetgeving introduceren. Een ontwikkeling die naadloos aansluit bij de doelstellingen van Cibutex.
