17,5 procent van het Nederlandse economie is duurzaam. Dat blijkt uit de vijfde editie van de Nieuwe Economie Index (NEx), het jaarlijkse onderzoek van duurzame-bedrijvennetwerk MVO Nederland.
De index stijgt daarmee 1,0 procentpunt ten opzichte van 2023, de kleinste stijging in vijf jaar. “De NEx laat zien dat de verduurzaming van de economie tegen beleidsgrenzen aanloopt. Verduurzamen is niet toegankelijk, voordelig en begrijpelijk genoeg. De overheid kan verduurzaming financieel en commercieel aantrekkelijker maken”, zegt Wouter Scheepens, directeur-bestuurder van MVO Nederland.
De NEx van 17,5 procent geeft het gemiddelde weer van de scores op zeven thema’s die MVO Nederland gebruikt om de voortgang naar een duurzame, nieuwe economie te bepalen. Sinds 2020 – toen de NEx op 12,1 procent stond – neemt de score elk jaar toe, maar met een steeds kleiner percentage.
Er is maar één thema dat al vijf jaar stijgt: groene energie. Dit jaar met 2,2 procentpunt, de een-na-hoogste stijging in vijf jaar. “Investeringen in zonnepanelen en windenergie bieden bedrijven een aantrekkelijke business case. Dan zie je dat ondernemers echt wel willen verduurzamen, mits het speelveld duidelijk is”, aldus Scheepens.
Minder circulair
De circulaire economie stagneert al vijf jaar en neemt in de NEx van 2024 zelfs iets af tot 13,4 procent. “De overheid lijkt heel druk met circulariteit, maar dat is vooral op papier. Aan rapporten geen gebrek, aan werkende businessmodellen voor circulair ondernemen des te meer”, zegt Scheepens. De daling komt met name doordat Nederlandse bedrijven minder materialen hergebruiken. “Als de overheid de belasting op gerecyclede producten verlaagt is het aantrekkelijker om geen nieuwe grondstoffen te gebruiken.”
Duurzaamheid blijft hangen
Op de andere vijf thema’s is door de jaren heen weinig stijging te zien. “We horen veel dat acties blijven hangen. Vaak is verduurzaming te moeilijk, te duur of ontoegankelijk. Kijk naar duurzame subsidies: grote bedrijven hebben hier hele afdelingen voor. Het mkb heeft geen tijd, noch capaciteit om zich door ingewikkelde procedures te worstelen – terwijl de innovatie nu juist daar zit. Ik vind het niet zo gek dat de bakker op de hoek blijft doen wat ‘ie doet”, zegt Scheepens.